PC teknolojileri h²zla ilerliyor ve sat²n alaca≡²m²z yeni PC'lerin donan²m²nda pek τok de≡i■iklikler oluyor. Bu durum donan²m konusuna daha fazla a≡²rl²k vermeyi gerektiriyor. Bu yaz²da bilgilerinizi gⁿncelle■tirmeniz, donan²m konusunda acemilikten ustal²≡a ad²m atman²z iτin kafalarda en τok beliren 30 sorunun cevab²n² veriyoruz. B÷ylece sizin iτin en uygun, daha az upgrade ihtiyac² olan PC'ler seτmekle kalmayacak, kar■²la■t²≡²n²z baz² sorunlar² da kendi ba■²n²za τ÷zebileceksiniz.
B▌Z▌ PC'mizin modelini yenilemeye iten birkaτ fakt÷r var. Birincisi ki■isel tercihlerimiz; bazen elimizdeki donan²m ve yaz²l²mlar i■imizi g÷rmeye yeterliyken, hep daha gⁿτlⁿsⁿnⁿ, daha lⁿksⁿnⁿ istiyoruz ve bir sⁿre sonra lⁿks, ihtiyaτ halini al²yor. ▌kincisi, yeni teknolojilerle bilgisayarlar²n kullan²m alanlar²n²n geni■lemesi ve ihtiyaτlar²n gerτekten artmas². ╓rne≡in Internet altyap²m²z²n kurulmas² ile birlikte Internet'te eri■ir olduk, τe■itli Web sitelerinden onlarca shareware program τektik, sabit diskimizde neredeyse yer kalmad². Bu arada bilgisayarlar video oynatma cihazlar² ile yar²■maya ba■lad², bunun ⁿzerine gⁿτlⁿ i■lemci ve MPEG ÷zelli≡ine sahip g÷rⁿntⁿ kartlar² arar olduk. ╓rnekler τo≡alt²labilir, biz sadede gelip, ilerdeki upgrade masraflar²ndan en ucuz nas²l kurtulaca≡²n²z konusunda bir iki noktaya de≡inelim. Upgrade masraflar²n² azaltman²n en iyi yolu, alaca≡²n²z PC'de ileride yapaca≡²n²z de≡i■iklikleri minimumda tutmakt²r. ╓rne≡in yeni anakartlardaki i■lemci soketleri (ZIF 7), Pentium 200'e kadar destekliyor ve biliyorsunuz Intel, Pentium serisinde 200 MHz'den daha h²zl² i■lemci ⁿretmeyecek. Elbette bu, i■lemci teknolojisinin durdu≡u anlam²na gelmiyor. Intel'in server pazar² iτin sundu≡u ve gerτek performans²n² Windows NT ile g÷steren Pentium Pro daha τok orta ve bⁿyⁿk ÷lτekli i■ yerlerine hitap ediyor. Ortalama kullan²c²lar iτinse Pentium MMX i■lemciler piyasaya sⁿrⁿldⁿ. Bugⁿn Pentium tabanl² yeni bir bilgisayar al²rken yap²lacak en ak²ll²ca i■, anakart²n²n MMX uyumlu olmas²n² istemek. MMX ve normal Pentium i■lemcilerin bacak say²s² ayn², yani ayn² sokete tak²labiliyor. Ancak voltajlar² farkl² oldu≡u iτin standart anakartlarda kullan²lam²yor. Bu denenirse anakart veya i■lemci yanabiliyor. Anakart²n²z² MMX uyumlu seτmek, gelecekte - ÷zellikle de MMX i■lemci fiyatlar² dⁿ■tⁿ≡ⁿnde - sadece i■lemci terfisi ile bilgisayar²n²z²n konfigⁿrasyonunu yⁿkseltebilece≡iniz anlam²n² ta■²yor. Dikkat edilecek ikinci fakt÷r, PC'nizdeki tⁿm ayg²tlar²n modⁿler olmas². ╓rne≡in, anakartla bⁿtⁿnle■ik ekran kartlar² bir ara moda oldu; bunlar²n belle≡i genelde en fazla 2 MB'a kadar yⁿkseltiliyor. Yeni teknolojilere, ⁿstⁿn ÷zelliklere sahip ekran kartlar² τ²kt²≡²nda almak isterseniz eskisini satma veya ba■ka bir PC'de kullanma olana≡²n²z kalm²yor. Ayr²ca anakart ⁿzerine takaca≡²n²z ikinci bir ekran kart² sorun τ²karabilir. Ayn² ■ey, anakartlarla bⁿtⁿnle■ik kimi modemler ve ses kartlar² iτin de geτerli.
MMX i■lemciler ne i■ime yarayacak? Yeni alaca≡²m sistemde mutlaka MMX i■lemci olsun mu?
INTEL MMX teknolojisi, Pentium serisinin devam² niteli≡inde bir i■lemci serisinin kulland²≡² teknolojiye verilen ad. ╓zellikle multimedia uygulamalar²nda yⁿksek performans sa≡l²yor. Bu performans art²■², MMX i■lemcilere 57 talimattan olu■an bir talimat seti eklenerek sa≡land². ╓te yandan bu talimat setine kar■²l²k gelen kodlar bugⁿne kadar τ²km²■ uygulamalarda yok. Bu yⁿzden yaz²l²m ⁿreticileri, s÷z konusu kodlar²n eklendi≡i MMX uyumlu yaz²l²m sⁿrⁿmlerini τ²karmaya ba■layacak. Yap²lan testlerde (bkz. PC World Tⁿrkiye, Ocak 97 ve ▐ubat 97 say²lar²) MMX uyumlu yaz²l²mlarda MMX i■lemcinin ortalama %60-70 performans art²■² sa≡lad²≡² g÷rⁿlⁿyor. Intel, standart uygulamalarda da %15-20 gibi ÷nemli bir performans art²■² sa≡land²≡²n² ileri sⁿrse de, ABD'de ilk τ²kan MMX i■lemcili sistemlerde yap²lan testler, standart uygulamalarda, standart Pentiumlara g÷re performans art²■²n²n %1 ile %8 aras²nda de≡i■ti≡ini g÷steriyor. K²sacas², MMX uyumlu yaz²l²mlar² beklemekte fayda var. Bu uygulamalar²n sa≡layaca≡² %60-70'lik performans art²■², MMX i■lemciler iτin verilecek ilave 150-200 $'l²k farka de≡ecektir. Bu yⁿzden, ■imdi MMX i■lemcili bir PC'ye ilave 150-200 $ ÷demeyi g÷ze alam²yorsan²z bile, yukar²da belirtti≡imiz gibi anakart²n²z mutlaka MMX uyumlu olsun. ▌leride yapaca≡²n²z basit bir i■lemci terfisiyle - eski i■lemcinizi de satarak - PC'nizi MMX'e terfi edebilirsiniz.
╟al²■malar²mda τok yⁿksek performansa ihtiyaτ duymam sebebiyle, Pentium Pro tabanl² bir PC almay² dⁿ■ⁿnⁿyorum. Baz² durumlarda Pentium Pro'nun yava■ kald²≡² do≡ru mu?
E╨ER sadece 32-bit uygulamalar τal²■t²racaksan²z, Pentium Pro i■lemcisi arad²≡²n²z yⁿksek performans² sa≡layacakt²r. Ancak Pentium Pro'nun 16-bit uygulamalar² yava■ τal²■t²rd²≡² bilinmektedir. Beklentilere ve ÷n incelemelere g÷re Intel, Klamath adl² bir sonraki ku■ak i■lemcisinde, Pentium Pro'nun bu zay²fl²≡²n² gidermektedir. Ayr²ca Klamath'ta MMX deste≡i bulunacakt²r. E≡er Pentium Pro'nun 16-bit performans²ndan endi■eleniyor veya MMX deste≡i ar²yorsan²z, Klamath'² beklemeyi dⁿ■ⁿnebilirsiniz. Birkaτ ay iτinde Klamath'²n 233 MHz'lik ilk versiyonunun τ²kaca≡², onu 266 MHz'lik versiyonun izleyece≡i s÷ylenmektedir.
Yeni alaca≡²m bilgisayar²n ATX yap²s²nda olmas²n² seτersem ne kazan²r²m veya ne kaybederim?
ATX, anakart mekani≡ine dair Intel'in haz²rlad²≡² bir spesifikasyondur. Eskiden beri kullan²lan Baby-AT standard²ndaki baz² problemleri gidermek ⁿzere tasarlanm²■t²r. Baby-AT anakartlarda gⁿτ kayna≡² bellek yuvalar²na eri■meyi zorla■t²rabilir, i■lemci soketi de geni■leme yuvalar²na uzun bir kart²n tak²lmas²n² engelleyebilir. ATX anakartlarda bu sorunlar giderilmi■tir.Baby-AT ve ATX anakartlar²n boyutlar² yakla■²k ayn²d²r, ama anakart ⁿzerindeki bile■enlerin yeri farkl²d²r. ATX tasar²m², tⁿm anakart²n tek bir fan ⁿnitesiyle so≡utulmas²na imkan tan²r. Giri■ τ²k²■ konnekt÷rleri anakart ⁿzerine entegre edildi≡i iτin, daha az say²da kablo ba≡lant²s² gerekir ve kasan²n iτi daha dⁿzenli g÷rⁿnⁿr. Ancak ATX anakartlar standart kasalarla uyumsuzdur, daha pahal² olan ATX kasalara yerle■tirilmeleri gerekir.Anakart ve sistem ⁿreticilerinin ATX standard²n² benimseyece≡i tahmin edilmektedir, fakat bu henⁿz kesinlik kazanmam²■t²r. Bu konuda g÷rⁿ■lerini ald²≡²m²z Karma firmas² yetkilileri, anakartta 200 $ kasada 100 $ civar²nda fiyat fark² bulundu≡unu, ATX'in herhangi bir soruna yol aτmad²≡²n², yeni bir teknoloji oldu≡u iτin sat²■²n²n yava■ gitti≡ini belirttiler.Teknik aτ²dan ATX'in daha iyi bir tasar²m oldu≡u bir gerτek. Ancak standart tipte bir PC alman²z durumunda, bu nedenle bir uyumsuzluk problemiyle kar■²la■aca≡²n²z da s÷ylenemez.
Universal Serial Bus nedir, gerekli midir?
UNIVERSAL Serial Bus (USB), PC'lere τevre birimlerini ba≡larken ya■anan kar²■²kl²klara son verecek bir arabirim tan²ml²yor. USB'nin yakla■²m², hiτ bir τevre birimin kasa iτine monte edilmemesi. Klavyeden monit÷re, modemden yaz²c²ya her tⁿrlⁿ cihaz zincirleme olarak USB yuvalar²na ba≡lan²yor. Ba≡lanabilen cihaz say²s²n²n s²n²r² 127. Ba≡lant² yap²ld²ktan sonra cihaz²n sistem taraf²ndan tan²nmas² ve sistem kaynaklar²n²n ayr²lmas² otomatik, yani USB gerτek bir tak-τal²■t²r sistemi. H²zl² ve yava■ cihazlar²n ba≡lanmas² iτin ayr² USB yuvalar² tasarlanm²■, τok yⁿksek h²z gerektiren cihazlar iτin de Microsoft FireWire adl² bir spesifikasyon geli■tiriyor. Compaq, Digital, IBM, Intel, Microsoft, NEC ve Northern Telecom firmalar²n²n i■birli≡iyle haz²rlanan USB, 300'den fazla ⁿretici firma taraf²ndan destekleniyor. Intel'in 430HX ve 430VX yonga setlerinde USB deste≡i ■imdiden mevcut. Windows 95'in gelecek versiyonlar²nda da USB iτin gerekli sⁿrⁿcⁿler bulunacak. Ancak henⁿz USB uyumlu τevre birimleri piyasada g÷rⁿlmeye ba■lamad². USB yuvalar²na sahip PC say²s² fazla de≡il. ▐u an iτin pratikte bir yarar² olmasa da, bir iki y²l iτinde yayg²nla■aca≡²n² varsayarsak, yeni al²nacak bir PC'de USB deste≡i bulunmas²nda bir zarar g÷rⁿlmⁿyor.
Accelerated Graphics Port nedir, gerekli midir?
BUG▄N kulland²≡²m²z ekran kartlar² PCI veriyolu ⁿzerinden saniyede en fazla 133 megabyte veri aktarabiliyor. Accelerated Graphics Port (AGP), grafik yongalar²n² do≡rudan sistem belle≡ine ba≡layarak, saniyede 533 megabyte aktarabilecek yeni bir grafik veriyolu. AGP arabirimine sahip yeni ku■ak ev PC'lerinin, 1997 sonlar²nda piyasaya τ²kaca≡² tahmin ediliyor. Bu PC'lerde 3 boyutlu grafik ve yⁿksek kaliteli MPEG-2 video g÷sterim yetenekleri bulunaca≡² belirtiliyor. AGP, grafik yongalar²n²n sistem belle≡ine yⁿksek h²zda eri■mesini mⁿmkⁿn k²l²yor. 3 boyutlu grafikler iτin gerekli verinin sistem belle≡inde saklanmas² sayesinde, pahal² ekran belleklerine gerek kalmayacak. MPEG-2 verisi yaz²l²m yoluyla τ÷zⁿlⁿrken AGP ⁿzerinden aktar²laca≡² iτin de PCI veriyoluna bir yⁿk binmeyecek. Microsoft'un AGP deste≡ine sahip Windows 95 versiyonunu 1997'nin ilk τeyre≡inde, DirectDraw sⁿrⁿcⁿsⁿnⁿ de ikinci τeyrekte piyasaya sunmas² bekleniyor. Windows NT versiyonu iτin ise henⁿz bir tarih aτ²klanmad². Fakat AGP ile ilgili baz² endi■eler de yok de≡il: AGP uyumlu grafik yongalar², 3 boyutlu τizimler s²ras²nda sistem belle≡ine eri■erek, bellek veriyoluna yⁿk bindirmi■ olacak. Saniyede 800 megabyte h²z²nda veri aktar²lmas² gerekebilece≡i tahmin ediliyor. Ancak bugⁿnkⁿ τo≡u PC'nin sistem bellek h²z² 200 ile 300 megabyte/saniye ile s²n²rl². Bu nedenle AGP ile bile tam ekran boyunda video g÷sterimi mⁿmkⁿn olmayabilir, ya da daha k÷tⁿsⁿ sistem performans² bundan olumsuz y÷nde etkilenebilir. Saniyede 800 megabyte/saniye veri transfer h²z² iτin Senkron DRAM veya Rambus DRAM gibi yⁿksek h²zl² bellek birimlerinin kullan²lmas² gerekecektir. Sonuτ olarak, AGP'nin vaat etti≡i performans² ekonomik olarak sunup sunamayaca≡² ■imdilik belirsiz durumda.
Bir CD-ROM sⁿrⁿcⁿ almak istiyorum. 16 h²zl² sⁿrⁿcⁿlerin bile τ²kt²≡²n² duydum. Bunlar gerτekten s÷ylenildikleri kadar h²zl² m²? H²z² kendim nas²l ÷lτebilirim?
G▄N▄M▄Z CD-ROM sⁿrⁿcⁿlerinin eri■im h²zlar² olmasa bile transfer h²zlar² sabit disklere yakla■t². Yani ilk okuma ve dosya bulma sⁿreleri yeterince geli■medi, ancak dosya kopyalama ve program yⁿkleme gibi i■lemlerde sabit diskler kadar iyi sonuτlar verebiliyorlar. ╓zellikle de CD'den τal²■t²r²lan oyunlarda ve video CD'lerde yⁿksek performans sa≡l²yorlar. CD sⁿrⁿcⁿ ⁿreticileri, h²z de≡erlerini verirken genelde bir CD'nin en d²■²ndaki izler ⁿzerinde sa≡lanan h²zlar² kastederler. Yani, 16 h²zl² bir sⁿrⁿcⁿ, diskin iτ b÷lⁿmⁿndeki izleri daha yava■ okuyabilir. Bu durumda bir CD sⁿrⁿcⁿnⁿn gerτek h²z²n², τe■itli yerlerindeki dosyalar²n okuma h²zlar²n²n ortalamas² ile bulabiliriz. Piyasadaki baz² CD sⁿrⁿcⁿlerin kutular²nda lineer h²z²n sabit tutuldu≡u ileri sⁿrⁿlse de denemeden karar verilmemelidir. Baz² firmalar bunu kabul etmekte ve 16 h²zl² CD sⁿrⁿcⁿlerinin iτ okuma h²zlar²n²n en fazla 12 h²zl² seviyesine dⁿ■tⁿ≡ⁿnⁿ ileri sⁿrmektedir. Baz² 16 h²zl² CD sⁿrⁿcⁿlerde iτ h²zlar²n 4 h²zl² seviyesine kadar dⁿ■tⁿ≡ⁿ de g÷zlenmi■tir. Ald²≡²n²z CD sⁿrⁿcⁿnⁿn ortalama h²z²n² bulmak iτin basit bir test program² kullanabilirsiniz. ╓rne≡in, geτen ay tan²tt²≡²m²z ve PC World Online'a koydu≡umuz Michael's Disk Benchmark 95 adl² shareware program bu i■ iτin idealdir. Bu programla birlikte iτi en az 20 MB'l²k 15-20 dosya ile dolu bir CD kullan²r ve tⁿm dosyalar²n sa≡lad²≡² h²zlar²n ortalamas²n² al²rsan²z gerτe≡e τok yak²n sonuτlar elde edebilirsiniz. Bu i■ iτin, iτinde 15-20 AVI dosyas² bulunan CD'ler idealdir.
Nas²l bir monit÷r sat²n almal²y²m?
MON▌T╓R, yeni bir sistemin en pahal² parτas² olabilir. Bir PC ile τal²■²rken en τok etkile■imde bulundu≡unuz parτa monit÷r oldu≡u iτin dikkatle seτilmesi, amaca uygun olmas² gerekir. ╓ncelikle hangi ekran ebat²n²n size uygun oldu≡unu belirleyin. Tabii ki, ne kadar bⁿyⁿkse o kadar iyi. Ancak boyut bⁿyⁿdⁿkτe fiyat katlanarak artar. 14-15 inτlik bir monit÷r 150-500 $, 17 inτlik bir monit÷r 600-1000 $, 21 inτlik monit÷r 1300-3000 $ aras²ndad²r. Monit÷rlerin τ÷zⁿnⁿrlⁿ≡ⁿ de τok ÷nemlidir. Kullan²m amac²n²za ve seτti≡iniz ekran ebat²na ba≡l² olarak ihtiyac²n²z olan τ÷zⁿnⁿrlⁿkleri desteklemelidir. 14-15 inτlik bir monit÷rde 1024x768 τ÷zⁿnⁿrlⁿk desteklenmeli ve bu τ÷zⁿnⁿrlⁿkte ekrandaki objeler net g÷rⁿlebilmelidir. Ayr²ca, sⁿrekli τal²■aca≡²n²z τ÷zⁿnⁿrlⁿkte ekran tazelenme h²z² minimum 60 MHz olmal²d²r; hatta VESA ve Avrupa standartlar²nda s²ras²yla 75 ve 85 MHz ÷nerilmektedir (yⁿksek tazelenme h²z²na sahip monit÷rler daha pahal² olur). Yⁿksek τ÷zⁿnⁿrlⁿklerde monit÷rⁿn ' non-interlaced' olup olmad²≡² da kontrol edilmelidir. Bu teknik terimi ■÷yle aτ²klayabiliriz: 1024x768 τ÷zⁿnⁿrlⁿkte,ekran²n²zdaki g÷rⁿntⁿ 768 sat²rdan (τizgiden) olu■ur. Monit÷rⁿn gⁿcⁿ bunun hepsini ayn² anda g÷stermeye yetmez. Bu yⁿzden, birer atlayarak ÷nce bir yar²s²n², sonra ÷bⁿr yar²s²n² g÷sterir. Bu i■lem tek seferde yap²l²yorsa aradaki de≡i■imi g÷zⁿmⁿz hissetmez, yani monit÷r ' non-interlaced'dir. ' Interlaced' monit÷rlerde bu de≡i■im hissedilir bir titreme etkisi yarat²r. Bⁿtⁿn bunlar bir monit÷r al²rken ilk dikkat edilecek noktalard²r. Ancak, sat²n alma s²ras²nda τok titiz ve detayl² bir inceleme de yap²labilir. B÷yle bir incelemenin nas²l yap²laca≡²n² a■a≡²daki soruya verilen cevapta bulabilirsiniz.
Grafik i■i ile u≡ra■²yorum. Monit÷r benim iτin τok ÷nemli. Monit÷r al²rken en iyisini nas²l seτebilirim?
╓NCEL▌KLE, alaca≡²n²z monit÷rⁿn yukar²daki tan²mlara uyup uymad²≡²n² kontrol edin. Bu detaylar monit÷rⁿn bro■ⁿrⁿnde yazar, ancak monit÷rⁿ τal²■t²r²p isteklerinize uyup uymad²≡²n² g÷rerek kontrol etmeniz de gerekir. Monit÷rⁿn kaliteli oldu≡una deneyerek karar verseniz bile, sat²c² size detayl² bir inceleme f²rsat² verebilirse a■a≡²daki ince noktalar² da g÷zden geτirebilir, bir anlamda kendi testinizi yapabilirsiniz:u ╓ncelikle m÷nit÷rⁿ τal²■t²r²p ²s²nmas² iτin en az 10 dakika bekleyin. Monit÷rⁿn arkas²ndan yay²lan ²s² renkli TV'nin yayd²≡²ndan fazla olmamal²d²r. Baz² monit÷rlerde ²s²y² dⁿ■ⁿrmek iτin fan da bulunabilir. Sonra parlakl²≡² (brightness) ayarlayarak ekran²n ayd²nlat²lm²■ k²sm²n²n ayd²nlat²lmam²■ kenarlarla ayn² parlakl²kta olmas²n² sa≡lay²n. Kontrast² makul bir seviyeye yⁿkseltin. Son olarak ekrandaki parlamay² g÷zⁿnⁿzⁿ almayacak seviyeye getirin. ▐imdi a■a≡²dakileri kontrol edebilirsiniz:u Monit÷rⁿn elektron tabancas² ekran²n ortas²na ve k÷■elerine odaklanm²■ olmal²d²r. ╓zellikle k÷■elerde sorun olabilir. Ekran²n merkezine ve k÷■elerine koyu bir zemin ⁿzerine parlak (aτ²k) renkli bir metin konumland²r²n. Harfler her yerde okunakl² olmal², ekran²n k÷■elerinde pikseller birbirine girmemelidir. ╓zellikle kⁿτⁿk ' e' ve ' m' harfleri her yerde okunabilmelidir.u Siyah zemin ⁿzerinde beyaz τizgiler τizerek yak²ndan bak²n. Beyaz τizgiler kenarlara do≡ru da beyaz olmal²d²r. ╟izgiler boyunca ba■ka renkli bir bant varsa, karakterler gibi kⁿτⁿk nesnelerin renk de≡eri k÷tⁿ olabilir. B÷yle bir renk bant² olsa bile, monit÷r, bro■ⁿrⁿnde belirtilen ■artlara uyuyor olabilir. Farkl² ve belirgin renk bantlar² varsa bⁿyⁿk olas²kla uymuyordur. Ancak hafif renk k²r²lmalar² (giri■imleri) hemen hemen her monit÷rde vard²r.u Ekranda dⁿz kenarl² bir g÷rⁿntⁿnⁿn ⁿzerine, cetvel gibi dⁿz kenarl² bir nesne koyarak g÷rⁿntⁿ kenarlar²n²n gerτekten dⁿz olup olmad²≡²n²kontrol edin. ╟izgiler iτbⁿkey veya d²■bⁿkey olmamal²d²r. Baz² monit÷rlerde sol ve sa≡ kenarlardaki bⁿkeyli≡i dⁿzeltmek iτin bir dⁿ≡me bulunur. Monit÷rⁿnⁿzⁿn bu ayara sahip olmas² ÷nerilir.u Sabit boyutlu bir nesneyi (÷rne≡in kⁿτⁿk bir pencere) ekran²n τe■itli yerlerine g÷tⁿrⁿp geni■lik ve yⁿksekli≡ini ÷lτⁿn. Boyutlar² ekran²n farkl² alanlar²nda ciddi de≡i■iklikler g÷stermemelidir. u Ekranda ar² k²rm²z², ye■il ve mavi renkli alanlar yarat²n (Windows'un Paint program²n² kullanabilirsiniz). Ekran²n her yerinde renk ayn² olmal²d²r. u Tamamen beyaz bir sayfa g÷rⁿntⁿleyin. Parlakl²k her yerde ayn² olmal², renk de≡i■iklikleri bulunmamal²d²r.u Ekranda harelenme olmamal²d²r. Bu, monit÷r ebat²na ve kullan²lan τ÷zⁿnⁿrlⁿ≡e ba≡l² olarak de≡i■ebilir. Arka planda ve g÷rⁿntⁿnⁿn yumu■ak b÷lgelerinde rahats²z edici kontur τizgileri olu■mamal²d²r.
Ben de bugⁿnlerde bir modem al²p Internet'e ba≡lanmak istiyorum. Alaca≡²m modemin h²z² nas²l olsun? Ayr²ca harici modem alman²n avantajlar² var m²?
YEN▌ bir modem alacaksan²z art²k 28.8 kbps'nin alt²n² ÷nermeyiz. Baz²lar², Tⁿrkiye telefon altyap²s²n²n 33.6 kbps modemlerden tam performans yararlanmaya olanak tan²mad²≡²n² ileri sⁿrⁿyorlar, ancak g÷z ard² edilmemesi gereken birkaτ nokta var. Modemle Internet'e ba≡land²≡²n²z an, Windows 95 o anki ba≡lant² h²z²n²z² g÷steren bir diyalog kutusu ekrana getirir. Telefon hatlar²ndaki parazitler nedeniyle, her zaman modeminizin ideal h²z²na eri■meniz mⁿmkⁿn de≡ildir. ▄stelik ba≡lant² sⁿresince de hatlardaki parazitler nedeniyle h²z de≡i■ebilir. Kaliteli bir 14.4 kbps modemle yapt²≡²m²z denemelerde, her zaman 14.4 kbps ile ba≡lanabildi≡imizi g÷zlerken, ayn² modemin 28.8 kbps'lik modelinde, genelde 28.8 kbps'nin alt²nda (ortalama 21.6 kbps) ba≡lant² kurabildik. 33.6 kbps modemlerde de 28.8 kbps'nin ⁿzerine nadiren τ²k²ld²≡²n² g÷rdⁿk, ama 28.8 kbps h²zla ba≡lant² oran², 28.8 kbps'lik modeme g÷re τok daha fazlayd². K²sacas², 28.8 kbps, Tⁿrkiye ■artlar²na g÷re yeterli. ╓te yandan, ISS'nize Internet eri■im saati ba■²na para ÷dedi≡inizi dⁿ■ⁿnⁿrsek, 33.6 kbps modemler ÷deyece≡iniz fark² uzun sⁿrede de olsa amorti edecektir. US Robotics, Rockwell gibi firmalar²n yeni geli■tirdi≡i ve 33.6 kbps modemlerin yaz²l²mla 56 kbps'ye yⁿkseltilmesini sa≡layan teknoloji ise k²sa vadede fazla avantaj sa≡lam²yor. Bu h²zlara eri■ebilmeniz iτin, ÷ncelikle ISS'nizin de altyap²s²n² 56 kbps'ye g÷re upgrade etmesi gerekli. ▐u anda baz² ISS'lerin bu y÷nde giri■imleri oldu≡unu duyduk, ancak henⁿz deneyip g÷rme olana≡² bulamad²k.Harici modemlerin avantaj², her yere ta■²nabilmesi ve bilgisayar²n²z²n seri portuna ba≡lanabilmesidir. Yani, bir anlamda konfigⁿrasyonu daha kolayd²r. Buna kar■²l²k harici modem daha pahal²d²r.
Pentium anakartlarda Triton yonga seti bulunmas²n² tavsiye ediyorlar. ▌lanlardaTriton I, Triton II ve Triton III ifadeleri g÷rⁿyorum. Hangisi daha iyidir?
INTEL'▌N 1995'te piyasaya sundu≡u Triton (430FX) PCI yonga seti, di≡er yonga setlerine g÷re %15 performans art²■² sa≡layarak popⁿlerlik kazanm²■t². 1996'da Triton'un devam² niteli≡inde iki yonga seti daha duyuruldu: 430HX ve 430VX adl² yonga setleri. Bu ⁿrⁿnlerden Triton II ve Triton III olarak s÷z edilmekle birlikte, Intel'e g÷re bu do≡ru bir kullan²m de≡ildir.HX ve FX yonga setleri EDO RAM tipindeki belle≡i destekler, ancak HX yonga setinin bellek eri■im h²z² FX yonga setinden daha yⁿksektir. Bellek eri■im h²z², arka arkaya yap²lan okumalar²n gerektirdi≡i saat τevrim say²s²na g÷re hesaplanabilir. FX yonga setinde d÷rt okuma iτin s²ras²yla 7-2-2-2 saat τevrimi gerekir. HX'te ise bu de≡erler 5-2-2-2'dir. HX ile FX aras²ndaki %15'lik performans fark², pratikte sisteme daha dⁿ■ⁿk olarak yans²r, τⁿnkⁿ bellek i■lemlerinin bir k²sm² EDO RAM yerine ÷nbellekte gerτekle■ir. HX ve FX'in ÷nbelle≡e eri■im h²zlar² ayn²d²r (3-1-1-1). Buna kar■²n, sistemde 64 MB'tan fazla RAM bulunuyorsa HX τok daha yⁿksek bir performans verecektir. ╟ⁿnkⁿ FX yonga seti 64 MB'²n ⁿzerindeki belle≡e ÷nbellekleme uygulayamaz. VX yonga setinin EDO RAM'e eri■im h²z² 6-2-2-2'dir, yani bu bellekle FX ile HX aras²nda bir performansa sahiptir. Ancak VX, yeni bir RAM teknolojisi olan Senkron DRAM (SDRAM) deste≡i sunmaktad²r. SDRAM'e 7-1-1-1 saat τevrimleriyle eri■ebildi≡i iτin, bu tip bellekle kullan²lmas² halinde HX'ten biraz daha iyi performans verebilmektedir.HX ve VX yonga setleri, Concurrent PCI ÷zelli≡ini destekler. Bu sayede birden fazla bus master kart ayn² anda belle≡e eri■ebilir ve verim art²■² sa≡lan²r. HX yonga seti ayr²ca USB (Universal Serial Bus), hata dⁿzeltmeli bellek (ECC), birden fazla i■lemci ve d÷rt SIMM bankas² deste≡ine sahiptir. VX'te ise sadece USBdeste≡i bulunur. VX yonga seti, ev pazar²na y÷nelik daha ekonomik bir τ÷zⁿm olarak tasarlanm²■t²r. E≡er bⁿtτenizi a■m²yorsa, HX yonga setini temel alan bir Pentium PC almak daha avantajl² g÷rⁿlⁿyor.
SIMM, DIMM, FPMRAM, EDORAM, BEDORAM, DRAM, SDRAM, SRAM belleklerin fark² nedir?
SIMM ve DIMM, belle≡in tipini de≡il sadece paketlenme biτimini ifade eder. De≡i■ik tipte bellekler iki tⁿrde de paketlenebilir, ancak DIMM ■u anda sadece SDRAM bellekler iτin kullan²lmaktad²r. Pentium anakartlara SIMM'lerin iki■er iki■er tak²lma zorunlulu≡u vard²r. DIMM bellekler ise, 64 bit veriyoluna sahip olduklar² iτin, anakarta tek ba■lar²na tak²labilirler. Macintosh sistemlerde uzun sⁿredir kullan²lan DIMM bellekler, SDRAM belle≡in piyasaya τ²kmas²yla birlikte PC'lerde de popⁿler olmaya ba■lam²■t²r.FPM (fast page mode) RAM, di≡erlerine g÷re en eski ve basit bellek tipidir. Bugⁿn 60ns ve 70ns eri■im sⁿreli FPM RAM bellekler piyasada bulunabilmektedir. E≡er anakart 66 MHz saat h²z²nda τal²■²yorsa, 60ns olanlar² kullanmak gerekir. Bu bellek tipine eri■im 5-3-3-3 saat τevriminde gerτekle■ir.EDO (extended data output) RAM, FPM RAM'den biraz farkl² bir iτ yap²ya sahiptir ve i■lemciye daha τabuk veri aktarabilir. 70ns, 60ns ve 50ns eri■im sⁿreli EDO RAM'ler bulunmaktad²r. 70ns olanlar² tercih edilmemeli, anakart h²z²n²n 66 MHz olmas² halinde en az 60ns EDO RAM kullan²lmal²d²r. 50ns EDO RAM'in h²z²ndan faydalanmak iτin, Triton HX veya VX yonga setli anakartlar gereklidir. EDO RAM'e eri■im h²z², HX yonga setiyle 5-2-2-2'dir.BEDO (burst extended data output) RAM, EDO RAM'in daha h²zl² veri aktarabilen bir tⁿrⁿdⁿr, ancak az say²da yonga seti taraf²ndan desteklenir. BEDO RAM'e en yⁿksek eri■im h²z² saat τevrimi cinsinden 5-1-1-1'dir. EDO RAM ve BEDO RAM, 66MHz'in ⁿzerindeki saat h²zlar²nda τal²■mayabilir. 5-1-1-1 eri■im h²z²yla BEDO RAM ile ayn² performansa sahip Senkron DRAM (SDRAM) bellek ise 100 MHz'e kadar saat h²zlar²n² destekler. Yukar²da say²lanlar, dinamik bellek (DRAM) tipleridir. Dinamik belle≡in iτeri≡ini kaybetmemesi iτin sⁿrekli tazelenmesi gerekir. Bu tazelemeye ihtiyaτ duymayan statik bellek (SRAM) daha pahal²d²r. RAM, 256K ve 512K gibi az miktarlarda, ÷nbellek olarak kullan²lmaktad²r.
P54C, P55C, M1, M2, K5, K6 nedir?
BUNLAR τe■itli i■lemcilerin kod adlar². M1, Cyrix 6x86 i■lemcisinin piyasaya τ²kmadan ÷ceki ismi. K5 ise NexGen'i bⁿnyesine katan AMD firmas²n²n pentium ayar²ndaki i■lemcisi. M2 ve K6, bu iki firman²n MMX destekli olaca≡² bildirilen yeni ku■ak i■lemcileri. Intel'in i■lemci kod adlar²ndan baz²lar² ise ■÷yle: P5 - 5V Pentium, P54C - 3.3V Pentium, P55C - Pentium MMX, P6 - Pentium Pro. Klamath ve Deschutes ise Intel'in gelecek ku■ak i■lemcilerinin kod adlar².
Sⁿrekli bilgisayar²n i■lemcisini ' overclock' yaparak h²zland²rmamak gerekti≡ini s÷ylⁿyorsunuz. Ama Internet, bunu yap²p ba■ar²l² oldu≡unu s÷yleyenlerden geτilmiyor. Onlar m² yan²l²yor, siz mi?
╓NCEK▌ say²lar²m²zda ' overclock'un, i■lemciyi gⁿvenli olarak τal²■abilece≡inden daha yⁿksek saat frekans²nda τal²■t²rmak oldu≡unu aτ²klam²■t²k. Pentium 75 i■lemcinin, anakart ⁿzerinde τe■itli jumper ayarlar² ile 100 MHz frekans²nda τal²■t²r²lmas² buna ÷rnek olarak g÷sterilebilir. B÷ylece benchmark testlerinde bile bilgisayar²n²z Pentium 100 performans²nda τal²■²yor olarak g÷rⁿlebilir. Performans²n bu ■ekilde artt²≡² do≡rudur, τⁿnkⁿ i■lemciye fazlas² ile yⁿklenilerek a■²r² gⁿτte τal²■mas² sa≡lanm²■t²r. Bu durumun, CPU veya anakart²n yanmas²ndan sistemin s²k s²k τ÷kmesine veya tak²lmas²na kadar pek τok sorun τ²karaca≡²n² da aτ²klam²■t²k.Internet'in bu durumun aksini s÷yleyenlerden geτilmedi≡i do≡ru. ' Over-clocking' y÷ntemi ile i■lemcilerini yⁿksek frekansta τal²■t²rd²klar²n² ve bir y²l² a■k²n sⁿredir sistemlerinde bir ar²za bulunmad²≡²n² ileri sⁿrenler var. Ancak dikkat ederseniz, ' overclocking'in nas²l yap²laca≡² konusunda bilgi veren Web sitelerinin τo≡unda hep ■una benzer bir not vard²r: ' Burada anlat²lanlar²n yap²lmas²ndan kaynaklanabilecek sorunlardan sorumlu de≡iliz.' Tabii, ' overclocking'i ÷nerenlerin τo≡u bunu denemi■ bireyler. Bir de bu y÷ntemi deneyenlerin ne ÷lτⁿde ba■ar²l² oldu≡unu ara■t²ran ve bulgular²n² Web sayfalar²nda yay²nlayanlar var. ╓rne≡in www.dfw.net/~sdw/overc. html adresinde buldu≡umuz ara■t²rma sonuτlar², 386'lardan Pentium 133'lere, Intel, Cyrix, AMD gibi i■lemcileri iτeriyor. 150 civar² PC'nin kat²ld²≡² bu ara■t²rmaya g÷re, ' overclocking' yap²lan i■lemcilerden ikisi yanm²■, sistemlerin 59'unda boot edememe durumu, 35'inde boot sonras² tak²lma ve τ÷kmeler, 45'inde ara s²ra tak²lmalar g÷zlenmi■. ▌■lemcisi do≡ru τal²■²yor gibi g÷rⁿnen PC'lerde de baz² ilginτ sonuτlar da elde edilmi■: Kimilerinde PCI ekran kart²n²n yava■lad²≡² veya i■e yaramaz duruma geldi≡i, kimisinin 3 ay dⁿzgⁿn τal²■²p sonradan τ÷kmelerin s²kla■t²≡², kimisinde performans art²■²n²n beklendi≡i kadar olmad²≡² belirlenmi■. Uzun s÷zⁿn k²sas², ' overclocking' yap²p performans²n²z² art²rma olas²l²≡² var. Ama bu olas²l²k, hiτbir zaman 200-700 $ aras² fiyatlarla sat²lan i■lemcinizi, hatta tⁿm sisteminizi tehlikeye atmaya de≡mez. ' Overclocking' yapmay² ÷nermek, ' Ben arabamla ortalama 150 km/saat h²z yap²p, ▌stanbul'dan Ankara'ya 3 saatte gittim. ╟ok τabuk oluyor, herkese ÷neririm' demeye benziyor.
Bilgisayar²m²n anakart kitapτ²≡²nda, saat h²z² ve τarpan² iτin jumper ayarlar² g÷steriliyor. Bu ayarlar² nas²l yapmal²y²m?
ANAKARTIN ⁿzerindeki bu ayarlar i■lemcinin tipine g÷re yap²lmal²d²r. Tabloda, farkl² i■lemcilere ait standart ayarlar² bulabilirsiniz. ╓rne≡in Pentium 120 i■lemcisi iτin anakart²n saat h²z² 60 MHz, saat τarpan² da 2x olarak seτilmelidir. E≡er saat h²z² 66 MHz seτilirse, i■lemci 133 MHz h²z²nda τal²■maya zorlan²r ve uzun vadede zarar g÷rebilir. Cyrix 6x86 i■lemciler, Pentium'lar²n aksine, saat h²z²na g÷re de≡il genel performansa g÷re adland²r²lmaktad²r. ╓rne≡in 6x86 P200+ i■lemcinin dahili τal²■ma h²z² 150 MHz'dir, fakat sa≡lad²≡² performans²n Intel Pentium 200'e kar■²l²k geldi≡i iddia edilmektedir. ▌■ uygulamalar² ⁿzerinde yap²lan testler, 6x86 P200+ i■lemcisinin gerτekten Pentium 200'den daha yⁿksek performans verdi≡ini g÷stermi■tir. (Bkz. PC World Ekim'96) Bu fark²n en ÷nemli nedeni, harici h²z²n 66 yerine 75 MHz olmas²d²r. AMD'nin K5 i■lemcilerinde, PR120'nin PR90 ile, PR133'ⁿnde PR100 ile ayn² h²zlarda τal²■t²≡² g÷rⁿlⁿyor. Aradaki fark, PR120/133 i■lemcilerin daha geli■kin olan iτ yap²s²ndan kaynaklan²yor. K5 i■lemciler iτin anakarttan saat τarpan²n² de≡i■tirmeniz ÷nem ta■²m²yor τⁿnkⁿ iτsel olarak sabitlenmi■ τarpan de≡erlerini kullan²yorlar.
Ayn² PC ⁿzerinde iki ekran kart² kullanabilir miyim?
GE╟M▌▐TE, bunu yapmak iτin tek seτenek bir Hercules s²n²f² monokrom kart ve bir renkli (CGA, EGA veya VGA) kart kullanmakt². ╟ⁿnkⁿ tⁿm renkli kartlar ayn² adres alan²n² kullan²rlar. ╟o≡u DOS yaz²l²m² ayn² anda bunlar²n sadece birini (MODE komutu ile geτi■ yaparak) kullanabilir. Baz² bug dⁿzelticiler ve CAD programlar² bu tⁿr ikili g÷rⁿntⁿ sistemini destekler. Ancak i■e yaramas² iτin VGA kart²n²z²n ayarlar²n² de≡i■tirerek 8-bit modunda τal²■acak ■ekilde ayarlaman²z gerekir. Windows da bu ■ekilde ayarlanabilir. Bunun iτin SYSTEM.INI dosyas²n²n [386Enh] b÷lⁿmⁿne DualDisplay=TRUE (or ON) sat²r²n² eklemeniz gerekir. Bir DOS komut sat²r² penceresi aτ²p MODE MONO komutunu verirseniz, komut sat²r² monokrom monit÷rde g÷rⁿnⁿr. Ayn² VGA adres alan²n² payla■mayan, TIGA, 8514A, Hercules InColor Card gibi ekran kartlar² vard²r. Ancak bunlar² destekleyen yaz²l²m pek yoktur. ╟o≡u EISA ekran kart²n²n adresleri de≡i■tirilebilir video τ²k²■lar² vard²r ve bu kartlar uygun sⁿrⁿcⁿlerle gelir. Birden fazla VGA yonga seti bulunan ve tek bir VGA kart² gibi davranan, ÷zel sⁿrⁿcⁿlⁿ az say²da ekran kart² da vard²r. Ancak bunlar pahal²d²r ve piyasada bulunmayabilir. Gⁿnⁿmⁿzde her tⁿr ÷zelli≡i ⁿzerinde bar²nd²ran geli■mi■ ekran kartlar² bulunmaktad²r. Bunlar, CAD uygulamalar²nda oldu≡u gibi i■ uygulamalar²nda ve oyunlarda iyi sonuτlar vermeye yeterlidir. Bu yⁿzden iki ekran kart²n² bir PC'de kullanmak iτin τ÷zⁿm aramak yerine bu kartlara y÷nelmeniz daha ak²ll²ca olacakt²r. ╓te yandan bir ekran kart² ile iki monit÷r kullan²m²na y÷nelik τ÷zⁿmler vard²r. ╓zellikle CAD kullan²c²lar² iki monit÷rle τal²■ma ihtiyac² duyabilir. Bunun nas²l yap²laca≡² ise a■a≡²da cevaplanmaktad²r.
Ekran kart²ma birden fazla monit÷r takabilir miyim?
BUNUN iτin VGA sinyal da≡²t²c²s² (signal splitter) veya g÷rⁿntⁿ da≡²t²m ampfilikat÷rⁿ (video distribution amplifier) kullan²lmaktad²r. Ucuz de≡illerdir, ancak iyi sonuτ verirler. VGA veya SVGA iτin tasarlanm²■ g÷rⁿntⁿ da≡²t²c²lar², g÷rⁿntⁿyⁿ uygun bant geni■li≡ine τ²kar²r ve bu g÷rⁿntⁿnⁿn iki monit÷re verilmesi iτin ÷zel kablolama dⁿzene≡ine sahiptir. ╟ift monit÷r kullan²rken, ÷zellikle CAD uygulamalar²nda farenin okunu bir monit÷rden di≡er monit÷re geτirebilirsiniz. CAD kullan²c²lar² genelde s²k kulland²klar² araτ τubuklar²n² bir monit÷rde tutup, τizim ⁿzerindeki τal²■malar²n² di≡er monit÷rde gerτekle■tirirler. Veya bir monit÷rde τizimin detay², di≡erinde geneli g÷rⁿntⁿlenebilir. Bu tⁿr ihtiyaτlar iτin uygun τ÷zⁿmⁿ CAD yaz²l²m ve donan²m sat²c²lar²nda bulabilirsiniz. ╓te yandan CAD ve grafik amaτl² uygulamalar d²■²nda τift monit÷r kullanman²n fazla bir pratikli≡i yoktur.
Monit÷rlerde tak-τal²■t²r ÷zelli≡i nas²l sa≡lan²r?
VESA adl² kurulu■un belirledi≡i DDC (Display Data Channel) standard², monit÷r kablosundaki bo■ pinlerden faydalanarak bilgisayar ile monit÷r aras²nda bir ileti■im kanal² tan²mlamaktad²r. Tak τal²■t²r ÷zellikli bir monit÷r, DDC kanal² ⁿzerinden kendi modelini ve ÷zelliklerini, τe■itli τ÷zⁿnⁿrlⁿklerde destekledi≡i ekran tazeleme frekanslar²n², ekran kart²na bildirebilir. Yaln²z bunun τal²■abilmesi iτin, monit÷rle birlikte ekran kart²n²n da DDC uyumlu olmas² gereklidir. DDC standard²n²n bir kaτ versiyonu vard²r: DDC1, monit÷rⁿn ekran kart²na bilgi aktarmas²n² sa≡layan tek y÷nlⁿ bir ileti■ime, DDC2 ise ekran kart² ve monit÷rⁿn τift y÷nlⁿ haberle■mesine izin vermektedir. DDC2B varyasyonu tak-τal²■t²r ÷zelli≡inin monit÷rlere kolayca eklenebilmesi iτin dⁿ■ⁿnⁿlmⁿ■tⁿr. DDC2AB ise renk kalibrasyonu gibi daha geli■kin i■levler sunmaktad²r. DDC kanal² BNC giri■i bulunan monit÷rlerde kullan²lamaz, τⁿnkⁿ 15-pin D-tipi VGA konnekt÷rⁿne ihtiyaτ vard²r. Ayr²ca DDC, ■u anda sadece Windows 95 platformunda desteklenmektedir. E≡er bu ■artlar mevcutsa ve monit÷rⁿnⁿzⁿn tak τal²■t²r ÷zelli≡ini kullanam²yorsan²z, suτu ekran kart²n²z²n DDC uyumlu olmamas²nda aramal²s²n²z. Windows 95, normalde, monit÷r modelini alg²lamal² ve ekran tazeleme frekans²n² otomatik olarak seτmelidir.
Ekran kartlar²n²n h²z²n² belirleyen fakt÷rler nelerdir?
EKRAN kartlar²n²n h²z², ÷ncelikle ekran belle≡inin performans²ndan etkilenir. Ekran belle≡ine, grafik i■lemcisi ve RAM DAC birimleri eri■ir: Grafik i■lemcisi belle≡e yazar, RAM DAC birimi de bellekteki bilgileri sⁿrekli okuyarak monit÷re uygun sinyallere d÷nⁿ■tⁿrⁿr. DRAM tipi bellekle bu iki i■lem ayn² anda yap²lamaz ve beklemeler olu■ur. Dolay²s²yla, yⁿksek performans arayanlar²n tercihi DRAM bellekli ekran kartlar² olmamal²d²r. Ekran kart² ⁿreticilerinin bir k²sm², τ÷zⁿmⁿ VRAM (Video RAM) tipi bellek kullanmakta bulmu■tur. VRAM'²n τift uτlu olmas² sayesinde, iki birimin ayn² anda belle≡e eri■mesi birbirini etkilemez. Ancak VRAM oldukτa pahal²d²r. ╟e■itli ekran kart² ⁿreticileri, kendi kartlar² iτin ÷zel VRAM bellekler ⁿretmektedir. ╓rne≡in WRAM, Matrox'un geli■tirdi≡i bir daha ekonomik bir VRAM tⁿrⁿdⁿr.Baz² ekran kartlar²nda, DRAM'den daha performansl² ama VRAM kadar pahal² olmayan EDO RAM tipi bellek kullan²lmaktad²r. Ancak yⁿksek ekran tazeleme frekanslar²nda RAM DAC'nin belle≡e eri■im s²kl²≡² artar ve performans bundan olumsuz y÷nde etkilenir. Bu nedenle, yⁿksek ekran tazeleme frekanslar²nda VRAM'in performans² daha yⁿksektir. Bellek tipi d²■²nda, ekran kart²n²n ⁿzerindeki veriyolu geni■li≡i de h²z² etkiler. Birkaτ y²l ÷nce yⁿksek teknoloji kabul edilen 32-bit ekran kartlar², bugⁿn yerini 64 hatta 128-bit'e b²rakm²■t²r. Veriyolu geni■li≡inin iki veya d÷rt kat artmas², bellek h²z²n²n da ayn² oranlarda artmas²n² sa≡lar. Bu τ÷zⁿm yolu, pahal² VRAM bellek kullanmaya g÷re daha yⁿksek bir fiyat/performans oran² sunmaktad²r.Dikkat edilmesi gereken bir nokta, τo≡u ekran kart²nda 32-bit veriyolu geni■li≡ine sahip 1 MB'l²k bellek birimlerinin kullan²lmas²d²r. E≡er ekran belle≡i 1 MB ise, grafik i■lemcisi 64 bit τal²■sa bile belle≡e 32-bit geni■li≡inde eri■ilir. Dolay²s²yla s÷z konusu ekran kartlar²n²n en az 2 MB bellekli olanlar² tercih edilmelidir. 128-bit i■lemcili ekran kartlar²nda bu olumsuz durumun meydana gelmemesi iτin, bellek miktar² 4 MB olmal²d²r. Di≡er taraftan, Hercules firmas² MDRAM adl² ÷zel bir bellek tipi ⁿreterek bu zorunlulu≡u ortadan kald²rm²■t²r.Bellek eri■imini h²zland²rman²n kolay bir yolu, i■lemci/bellek/RAM DAC birimlerinin τal²■t²≡² saat frekans²n² yⁿkseltmektir. Bu durumda 100 MHz gibi h²zlarda τal²■abilen ÷zel bellek tⁿrleri kullan²lmal²d²r. ╓rne≡in MDRAM, ve ÷zel bir SDRAM tipi olan SGRAM, bu yⁿksek h²zlara uyum sa≡layabilen bellek tipleridir. Bellek performans² d²■²nda, grafik i■lemcisinin h²zland²rma yetenekleri de bⁿyⁿk ÷nem ta■²r. 2 ve 3 boyutlu grafik i■lemlerini, MPEG ve video oynat²m²n² h²zland²r²c² yeteneklere sahip grafik kartlar² ⁿretilmi■tir. H²zland²rman²n devreye girebilmesi iτin yaz²l²m deste≡i ■artt²r. Ekran kart² sat²n al²rken hangi i■letim sistemi ve uygulamalarda h²zland²rma sa≡land²≡² ara■t²r²lmal²d²r.
Anakart²mda birden fazla IDE portu var. Hangisini kullanmal²y²m? CD sⁿrⁿcⁿmⁿ hangi IDE portuna ba≡lamal²y²m?
S▌STEM▌N▌ZDE iki IDE ba≡lant²s² varsa ÷nce bunlar²n etiketlerini okuyun veya anakart kullan²m kitapτ²klar²na bak²n. Nadiren de olsa bir tanesi PCI, di≡eri ISA veriyolu ⁿzerinde bulunabilir. Do≡al olarak PCI veriyolu daha h²zl²d²r ve bunu kullanmal²s²n²z. Ayr²ca ses kart² ⁿzerinde de IDE ba≡lant²s² bulunabilir. Ses kartlar² ISA veriyolunu kulland²≡² iτin bunlara sabit disk ba≡lanmamal²d²r. Sisteminizde birden fazla IDE portu varsa ve iki sabit diski birarada kullanmay² planl²yorsan²z, her biri iτin ayr² IDE ba≡lant²s² kullanmak yerine, birinden τ²kan IDE kablosunu di≡erine de takarak ayn² IDE portuna ba≡lanmalar²n² sa≡lay²n. Ancak CD sⁿrⁿcⁿnⁿzⁿ sabit disk ile ayn² IDE portuna ba≡laman²z performans²n² dⁿ■ⁿrecektir. CD sⁿrⁿcⁿnⁿzⁿ anakart ⁿzerindeki ikinci IDE portuna veya ses kart² ⁿzerindeki IDE portuna ba≡layabilirsiniz.
Yeni bir ses kart² ald²m. Windows 95 kart²m² tan²d², ancak seslerde problem ya■²yorum. Ayr²ca DOS'ta oyun CD'lerim sesli τal²■m²yor. Ne yapmal²y²m?
BU τok genel bir soru, ancak baz² detaylar² kontrol ederek, ses kart² k÷kenli τo≡u soruna τ÷zⁿm bulunabilir. ╓ncelikle, sisteminizde daha ÷nceden bir ses kart² bulunuyorsa, herhangi bir τak²■may² ÷nlemek iτin bunlar²n sⁿrⁿcⁿlerini kald²rd²≡²n²zdan emin olun. Windows 3.x'te ses kart² sⁿrⁿcⁿlerini Denetim Masas²/Sⁿrⁿcⁿler b÷lⁿmⁿnden, Windows 95'te ise Denetim Masas²/Sistem/Ayg²t Y÷neticisi b÷lⁿmⁿnden kald²rabilirsiniz. Ancak hat²rlatmakta fayda var: Yanl²■ bir ■eyleri kald²rman²z halinde Windows ba■ka sorunlar τ²karabilir. Bu yⁿzden tⁿm kullan²c²lara ÷nerimiz tⁿm programlar²n²n orijinal disket veya CD'lerini ve i■letim sistemine τe■itli donan²mlar² do≡ru tan²tabilmek iτin bunlar²n donan²m sⁿrⁿcⁿlerini saklamalar²d²r. Windows 3.x'te ses kart² sⁿrⁿcⁿlerini kullan²m kitaplar²nda anlat²ld²≡² ■ekilde do≡ru yⁿklerseniz bir sorunla kar■²la■mazs²n²z. Gⁿnⁿmⁿzde τo≡u ses kart²n²n kurulum programlar², gerekli IRQ ve DMA kanallar²n² otomatik tan²makta ve sorun τ²karmamaktad²r.Windows 95'te ise bu kural genelde geτerli olmakla birlikte, baz² noktalar² da kontrol etmek gerekebilir. ╓rne≡in yeni oyunlar DirectX ses sⁿrⁿcⁿlerini otomatik olarak kurmaktad²r. Yeni ses kart²n²z²n sⁿrⁿcⁿlerini kurmadan ÷nce bu sⁿrⁿcⁿleri de kald²rman²z gerekebilir. ▌kinci bir nokta, ses kart²n²n sahip oldu≡u tⁿm ÷zelliklerin aktif hale getirilip getirilmedi≡idir. Bunun iτin ÷ncelikle kullan²m kitapτ²klar²na bakarak kart²n²z²n ÷zelliklerini tan²maya τal²■²n. Daha sonra Windows 95'te araτ τubu≡unun sa≡ taraf²ndaki hoparl÷r simgesine τift t²klayarak Volume Control diyalog kutusunu aτ²n ve Seτenekler*╓zellikler komutunu τal²■t²r²n. Burada ses kayd², kay²ttan τalma, mikrofon vs. iτin gerekli seτenekleri aktif hale getirebilirsiniz. Ayn² diyalog kutusunda Seτ onay kutular²n²n da i■aretli olmas²na dikkat edin. Tⁿm bunlara kar■²n ses kart²n²z sorun τ²kar²yorsa, kurulum disketlerinden sⁿrⁿcⁿlerini tekrar yⁿklemeyi deneyin. Donan²m ar²zas² yoksa bⁿyⁿk olas²l²kla sorun τ÷zⁿlecektir.Windows 95 τo≡u ses kart²n² otomatik tan²y²p sⁿrⁿcⁿlerini yⁿklemesine kar■²n, bu, kart²n DOS sⁿrⁿcⁿlerinin de yⁿklendi≡i anlam²na gelmez. Bazen kartla birlikte gelen disketlerdeki program hem Windows 95, hem DOS sⁿrⁿcⁿlerini yⁿkler. Ancak farkl² bir durum s÷z konusuysa, Windows 95 ba■lamadan F4 tu■u ile DOS'a geτmeli ve ses kart²n²z² DOS komut sat²r²ndan tekrar yⁿklemelisiniz. B÷ylece DOS'un kulland²≡² AUTOEXEC.BAT ve CONFIG.SYS dosyalar²nda gerekli de≡i■iklikler yap²l²r. Ayr²ca unutmay²n: ses kartlar²n²n sⁿrⁿcⁿleri de yenilenir, hatta baz² buglar² dⁿzeltmek iτin yamalar τ²kabilir. Internet eri■iminiz varsa ses kart²n² ⁿreten firman²n Web sitesini kontrol etmekte fayda var.Sorun mⁿzik CD'lerinden kaynaklan²yorsa, her zaman hat²rlatt²≡²m²z gibi, CD sⁿrⁿcⁿ ile ses kart² aras²ndaki audio ba≡lant²s²n²n do≡ru yap²l²p yap²lmad²≡²n² kontrol edin. Baz² ses kartlar²nda, farkl² CD sⁿrⁿcⁿ tⁿrleri iτin audio kablosu giri■ yeri bulunur. Audio kablosunu, CD sⁿrⁿcⁿnⁿze uygun giri■e ba≡lad²≡²n²zdan emin olun. CD sⁿrⁿcⁿ ile ses kart²n² ayr² alm²■san²z, ses kart²ndan τ²kan audio kablosu CD sⁿrⁿcⁿnⁿn giri■ine uygun olmayabilir; bu durumda uygun bir audio kablosu bulman²z gerekecek.
CD sⁿrⁿcⁿm zaman zaman τok a≡²r τal²■²yor ve baz² yaz²labilir CD'leri (CDR) okuyam²yor. Sorun nerede?
▄ZER▌ τizilmi■ CD'lerde bu tⁿr sorunlar ya■an²r. CD sⁿrⁿcⁿ, τizilmi■ noktay² okuyabilmek iτin yava■lar. Ancak τo≡u CD sⁿrⁿcⁿ eski h²z²na geri d÷nmeyi unutur. Yani, kⁿτⁿk bir yer τizik olsa bile toplam performans dⁿ■ebilir. Ayr²ca τok so≡uk bir ortamda bekledikten sonra s²cak ortamda CD sⁿrⁿcⁿye tak²lan CD'ler ⁿzerinde okumay² ÷nleyen buharla■malar olabilir. CD'lerinizi kuru, tⁿy yapmayan bir bezle, CD ⁿzerindeki izlerin y÷nⁿnde dairesel hareketlerle temizleyebilirsiniz.Yaz²labilir CD'lerin okunamamas² problemi, CD yaz²c²lar²n τo≡almas² ile birlikte τok ■ikayet edilen ve aτ²kτas² kesin nedenleri saptanamam²■ bir problemdir. CD sⁿrⁿcⁿ ⁿreticileri sorunun kendi sⁿrⁿcⁿlerinden kaynakland²≡²n² kabul etmemektedir. Yaz²labilir CD'lerde deneyim kazanm²■ ki■iler baz² CD markalar²n²n sorun τ²kard²≡²n² ileri sⁿrseler de, bu kesinolarak kan²tlanamam²■t²r. CD sⁿrⁿcⁿlerin lazer okuyucular²n²n τok hassas oldu≡unu unutmamak gerekir. CD yaz²m i■lemi (teknik tabirle ' yakma' i■lemi) s²ras²nda olu■an bir problem buna neden olabilir. Internet tart²■ma forumlar²nda kimi ki■ilerce, baz² yaz²labilir CD'lerin saydam oldu≡u ve lazer ²■²n²n² geτirdi≡i ileri sⁿrⁿlmekte, CD'nin ⁿzerine ikinci bir CD konularak veya ⁿzeri bantlanarak τal²■t²r²lmas² ÷nerilmektedir. Bu son derece yanl²■ bir uygulamad²r ve CD'ler gibi CD sⁿrⁿcⁿnⁿn de bozulmas²na yol aτabilir. Baz² yaz²labilir CD'lerin baz² CD sⁿrⁿcⁿlerde τal²■²p baz²lar²nda τal²■amamas² ■÷yle aτ²klanabilir: CD sⁿrⁿcⁿnⁿn lazer ayg²t², CD yⁿzeyinin alt²nda, lazerle ' yak²larak' olu■turulmu■ izlerdeki verileri okur. Bu verilerin dⁿzgⁿn okunabilmesi iτin hem izlerin hassasl²kla olu■turulmu■ olmas², hem de CD sⁿrⁿcⁿ lazer ²■²≡²n²n bu izlere iyi odaklanmas² gerekir. CD yaz²c²lar²n ve CD sⁿrⁿcⁿlerin fabrika ayarlar² de≡i■tirilemez, ancak a■²r² tozlanma lazer lensin ⁿzerinin kapanmas²na neden olabilir. Lens ⁿzerine kesinlikle dokunmamak gerekir, ancak zaten standart CD sⁿrⁿcⁿlerde bu lense eri■ilemedi≡i iτin, temizleme i■lemini teknik servislere b²rakmak daha yerinde olur.Yaz²labilir CD'lerin do≡ru okunamamas²n²n en ÷nemli nedeni, yaz²m (yakma) i■lemi ÷ncesinde ve i■lem s²ras²nda yap²lan hatalard²r. Yazma i■leminde verilerin bilgisayar sabit diskinden dⁿz bir ' string' halinde ve kesintisiz g÷nderilmesi τok ÷nemlidir. Yazma i■leminden ÷nce sabit disk mutlaka defrag edilmelidir. B÷ylece sabit diskin τe■itli yerlerine da≡²lm²■ dosyalar bir hizaya gelir. Yazma i■lemi s²ras²nda ise kesinlikle ba■ka bir program τal²■t²r²lmamal², hatta PC'nin klavye tu■lar²na bile dokunulmamal²d²r. Bu tⁿr mⁿdahaleler veri ak²■²n²n kesilmesine veya dⁿzensiz ilerlemesine neden olabilir.
Ses kart²m²n full duplex ÷zelli≡ine sahip oldu≡unu nas²l anlar²m? Bu ne i■e yarar?
SES kartlar²nda full duplex ÷zelli≡i, ses τalarken ayn² anda kay²t yapabilmeyi sa≡lar. Bu yetene≡e sahip olmayanlar half duplex olarak nitelendirilir. Full duplex bir ses kart²n²z varsa, Internet ⁿzerinden sesli g÷rⁿ■meleriniz s²ras²nda, konu■urken ayn² anda kar■²daki ki■inin sesini duyabilirsiniz. E≡er kulland²≡²n²z yaz²l²m full duplex seτene≡ini aτman²za izin vermiyorsa, ses kart²n²z bⁿyⁿk ihtimalle half duplex'tir. Half duplex g÷rⁿ■melerde, bir telsiz g÷rⁿ■mesinde oldu≡u gibi, ayn² anda sadece bir ki■i konu■abilir. Bu durumda s²rayla konu■mak ve konu■madan ÷nce bir dⁿ≡meye basmak zorunda kal²rs²n²z. Ses kart²n²zda full duplex ÷zelli≡inin τal²■²p τal²■mad²≡²n² kolayca deneyebilirsiniz. Bunun iτin Windows'un ses kay²t arac²ndan iki tane τal²■t²rman²z, birisinde kay²t birisinde τalma i■lemlerini ba■latman²z yeterlidir. Bir hata mesaj²yla kar■²la■mazsan²z full duplex ÷zelli≡i τal²■²yor demektir. E≡er hata mesaj² al²rsan²z, sorun ses kart²n²n yaz²l²m sⁿrⁿcⁿsⁿnde olabilir. Ses kart²n²z²n en son sⁿrⁿcⁿlerini temin etmeye τal²■²n ve yⁿkleyip tekrar deneyin. Ses kart²n²z²nda full duplex yetene≡i bulunup bulunmad²≡²n² ■u ■ekildeanlayabilirsiniz: Windows 95'te Denetim Masas² * Sistem k²sm²nda, ses kart²n²n kulland²≡² DMA kanallar²n²n say²s²na bak²n. Full duplex iτin, ses kart² iki adet DMA kanal² kullan²yor olmal²d²r. Aksi halde yaz²l²m sⁿrⁿcⁿsⁿnⁿ yenilemek bir fayda getirmeyecektir.
Ses kartlar²nda 3 boyutlu ses efektleri nas²l elde edilir, bunun stereo sesten ⁿstⁿnlⁿ≡ⁿ nedir?
STEREO ses, iki mikrofondan kaydedilmi■ sesin iki hoparl÷rden τal²nmas² temeline dayan²r. ▌nsanlar²n iki kula≡² oldu≡una g÷re bu oldukτa mant²kl² bir yakla■²md²r. Ancak stereo tam anlam²yla gerτekτi bir ses deneyimi ya■atamaz, sadece sesin iki hoparl÷r aras²ndaki dⁿz bir hat ⁿzerinde istenilen noktadan gelmesini sa≡layabilir. Sese ⁿτⁿncⁿ boyutu kazand²rmak iτin surround sound adl² bir sistem geli■tirilmi■tir.Surround sound, stereo'daki iki kanal yerine, d÷rt veya be■ adet kanal kullan²r. Ses kay²tlar² d÷rt veya be■ mikrofonla yap²l²r ve yine d÷rt veya be■ hoparl÷rden τal²n²r. Dinleyicinin bu hoparl÷rler taraf²ndan τevrelenmesiyle, sesin ÷n veya arka taraftan gelmesi mⁿmkⁿn olur. Ancak surround sound sistemi biraz pahal²d²r ve mevcut stereo kay²tlarda pek bir fayda sa≡lamaz.Daha iyiyi elde etmek iτin τal²■malar sⁿrdⁿrⁿlmⁿ■tⁿr. ▌nsan²n i■itme duyusu ⁿzerinde yap²lan ara■t²rmalar sonunda, sadece iki hoparl÷r kullan²larak sese ⁿτⁿncⁿ boyut kazand²r²labilece≡i anla■²lm²■t²r. ▌nsan beyni ses kayna≡²n²n y÷nⁿnⁿ tayin edebilmektedir, τⁿnkⁿ ayn² ses farkl² y÷nlerden geldi≡inde kulak ve kafan²n ■ekline ba≡l² olarak frekans karakteristi≡i de≡i■mektedir. Bu olgudan faydalan²larak SRS sistemi geli■tirilmi■tir. SRS ile sesin ⁿτ boyutta istenilen y÷nden geldi≡i hissi olu■turulabilmektedir. Baz² ses kartlar²nda SRS benzeri ⁿτ boyutlu ses olu■turma yetene≡i bulunmaktad²r. Bunun gⁿzel bir uygulama alan² ⁿτ boyutlu grafikler iτeren oyunlard²r. DOS oyunlar²nda, 3D grafik kartlar²nda oldu≡u gibi, 3D ses kartlar²n²n da ÷zel olarak desteklenmesi gerekir. Yak²n gelecekte say²lar²n²n artmas² beklenen Windows 95 oyunlar²nda ise, DirectX arabirimi sayesinde bu sorunlar ortadan kalkacakt²r.
VideoCD'lerdeki filmleri kaliteli olarak izlemek iτin neler gereklidir?
VIDEOCD'LER ⁿzerindeki filmler, MPEG1 algoritmas²yla s²k²■t²r²lm²■t²r. MPEG1 s²k²■t²rmas²n² donan²mdan τ÷zen kartlardan sat²n alarak, VideoCD'leri tam ekran boyutunda izleme imkan²na kavu■abilirsiniz. MPEG kartlar² sisteme fazla yⁿk getirmedi≡i iτin, dⁿ■ⁿk performansl² PC'lerde bile kaliteli ve h²zl² sonuτlar vermektedir. Buna kar■²n MPEG kartlar²n²n popⁿlerli≡i azalmaya ba■lam²■t²r. Bir geni■leme yuvas² gerektirmeleri ve ekran kart²yla uyumsuzluk τ²karabilmelerinin bunda pay² vard²r. Bu tip sorunlar ya■amak istemiyor ama performanstan vazgeτmiyorsan²z, ⁿzerine MPEG τ÷zⁿcⁿ modⁿl tak²labilen ekran kartlar²ndan sat²n alabilirsiniz.Daha ekonomik bir seτenek, MPEG h²zland²rma ÷zelli≡i oldu≡u belirtilen bir ekran kart² kullanmakt²r. MPEG h²zland²r²c²l² ekran kartlar², s²k²■t²r²lm²■ veriyi τ÷zme g÷revini CPU'nun ⁿzerinden almaz, bu nedenle minimum Pentium/100 tabanl² bir PC gereklidir. Bu ekran kartlar², g÷rⁿntⁿnⁿn ekrana getirilmesi ve ÷lτeklendirmesi i■lemlerini h²zland²r²r. Grafik i■lemcilerinde YUV ile RGB renk formatlar² aras²nda d÷nⁿ■ⁿm yapma, pencereyi x ve y eksenlerinde bⁿyⁿtme gibi ÷zellikler bulunur. B÷yle bir ekran kart² al²rken, Windows 95 iτin DirectDraw sⁿrⁿcⁿsⁿ ve MPEG oynatma yaz²l²m²n²n beraberinde verilmesine dikkat etmelisiniz.E≡er Windows 95'te VideoCD'lerin τok yava■ oynat²ld²≡²ndan ■ikayetτiyseniz, sorun bⁿyⁿk olas²l²kla Windows 95'te belirli durumlarda ortaya τ²kan bir hatadan kaynaklan²yordur. Bu sorun Microsoft'un IOSUPD adl² yamas²yla giderilebilir. (PC World Online'da mevcuttur.)E≡er filmi kⁿτⁿk bir pencere iτinde yeterli kalitede oynatabiliyorsan²z, ama tam ekran boyutuna bⁿyⁿttⁿ≡ⁿnⁿzde saniyedeki kare say²s² dⁿ■ⁿyorsa, ekran kart²n²z yeterince h²zl² de≡ildir veya Windows 95 sⁿrⁿcⁿleri do≡ru yⁿklenmemi■tir. Yava■ bir ekran kart²na sahipseniz, ekran τ÷zⁿnⁿrlⁿ≡ⁿnⁿ 640x480 gibi dⁿ■ⁿk bir de≡ere getirmeyi ve renk say²s²n² 256'ya indirmeyi deneyebilirsiniz.
Dahili modemimi bir tⁿrlⁿ sistemime tan²tam²yorum. COM portlar²nda veya IRQ'lerde sorunlar olabilece≡ini duydum. Bu konuyu aτar m²s²n²z?
B▌LG▌SAYARINIZDA yaln²zca 4 COM portu vard²r. Bunlar τo≡unlukla 3. ve 4. IRQ kanallar²n² kullan²rlar.Ayn² IRQ kanal²n² kullanan iki ayg²t²n²z olmamal²d²r. IRQ τak²■mas² ba■lang²τta belirgin bir probleme yol aτm²yor gibi g÷rⁿnse bile, olas² tak²lmalar²n ve performans dⁿ■ⁿklⁿklerinin nedenidir. Modern dahili modemler 5. ve 7. IRQ kanallar²n² da kullanman²za izin verir. Ancak τo≡u sistem iτin bunun yarar² yoktur. IRQ 5'i ses kart², IRQ 7'yi yaz²c² i■gal eder. Ses kart²n²z²n ayarlar²n² de≡i■tirebilirsiniz, ancak bu pek kolay de≡ildir ve ilave sorunlara yol aτabilir. Bunun iτin ses kart²n²n kitapτ²≡²na g÷re jumper de≡i■ikli≡i yapman²z, CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT dosyalar²ndaki ayarlar² de≡i■tirmeniz, sonra da Windows sⁿrⁿcⁿlerini yeniden tan²mlaman²z gerekir. Sonra bir bakars²n²z ses kart²n²z τal²■maz, τⁿnkⁿ yeni IRQ'yu ba■ka bir ayg²t kullan²yordur. Yapman²z gereken ilk i■ sisteminizde hangi COM portlar²n²n ÷nceden tan²ml² oldu≡unu bulmakt²r. Bunu DOS boot etmeden ekrana gelen mesajlardan, Windows 3.x ile gelen ve DOS alt²nda τal²■an MSD program²n² τal²■t²rarak veya Windows 95 kullan²yorsan²z Denetim Masas²/Sistem/Ayg²t Y÷neticisi/Ba≡lant² Noktalar² b÷lⁿmⁿnden g÷rebilirsiniz. (MSD program² COM portlar²n²n numaras² hakk²nda yan²labilir, bellek adreslerine bakmal²s²n²z.)Fareniz standart olarak COM 1'i kullan²r. Dahili modem iτin default ayar ise COM 2, IRQ 3'dⁿr. Modem kitapτ²≡²na bakarak modemde bunun iτin gereken jumper ayar²n² ÷≡renebilirsiniz. Modemi takmak iτin bilgisayar²n²n fi■ini τ²kar²n ve kasas²n² aτ²n. Modemi di≡er kartlardan mⁿmkⁿn oldu≡unca uzak olan yar²≡a takman²z ÷nerilir. ╓zellikle ekran kart²n²n hemen yan²ndaki yar²≡a takmaktan kaτ²n²n.Bilgisayar²n²zda COM 2 portu zaten tan²ml²ysa, bunu kapatman²z gerekir, τⁿnkⁿ dahili modem ⁿzerindeki COM 2 portunu kullanacaks²n²z. Mevcut COM 2'yi CMOS SETUP'dan ' disable' edebilirsiniz. Bu seri port bir I/O kart² veya eski bir anakart ⁿzerindeyse anakart kitapτ²≡²na bak²p jumper veya DIP switch ayarlar² yapman²z gerekir. Bu, bilmeyenler ve kitapτ²klar²n² kaybedenler iτin zorlu bir u≡ra■t²r ve pek τok deneme yan²lma yap²lmas²n² gerektirebilir. Siz en iyisi yapt²≡²n²z her ■eyi not al²n. COM 2'yi kapatabildiyseniz modeminizi yukar²da anlat²ld²≡² gibi tak²n. Modeminiz COM 2'de τal²■m²yorsa COM 4'ⁿ deneyin. Modeminizle birlikte COM 4 portunu tan²mlaman²z² sa≡layacak bir yaz²l²m²n da geliyor olabilece≡ini unutmay²n.
Bilgisayar²mda Windows 95 ve multimedia donan²m² var. Bir ethernet kart² alarak Windows 3.11 yⁿklⁿ ve yine multimedia donan²m² olan eski bilgisayar²mla ba≡lant² kurmak istedim. Bir tⁿrlⁿ ethernet kart²n² tan²tamad²m. Ne yapmal²y²m?
Y▌NE klasik bir IRQ τak²■mas² sorunu ile kar■² kar■²yay²z. Bu sorun biraz karma■²k bir sistem kurmak isteyen τo≡u kullan²c²n²n ba■²na gelir. IRQ ayarlar²n²n nas²l yap²laca≡² donan²m el kitaplar²nda aτ²kτa anlat²l²r. A≡ kart² ile gelen disketlerde bir diagnostik program² da verilerek hangi IRQ'yu kulland²≡² g÷rⁿlebilir. ╓zellikle Windows 95'in Tak ve ╟al²■t²r ÷zelli≡ine fazla gⁿvenmeden bu program²n s÷yledi≡i IRQ tercih edilmelidir. Ancak bu bilgilerin de bir i■e yaramad²≡² zamanlar olabilir. Bunun nedeni, multimedia donan²m² ile olan IRQ τak²■malar²d²r. Ses kart², CD-ROM gibi multimedia donan²mlar² default olarak tan²mlanan IRQ'leri kullanarak, a≡ kart²n²n kullanaca≡² IRQ'yu i■gal edebilirler. Bu sorunun τ÷zⁿmⁿ sisteme ÷nce a≡ kart²n² sonra ses kart²n² ve CD sⁿrⁿcⁿyⁿ tan²tmaktan geτer. B÷ylece a≡ kart² kendine uygun IRQ'ye yerle■ecek, multimedia donan²mlar² ise bo■ bulduklar² uygun IRQ'ye geτecektir.
Windows modemlerinin di≡er modemlerden fark² nedir?
GELENEKSEL modemlerin sistemle olan veri al²■veri■ini UART ad²ndaki yongalar sa≡lar. Modem COM port'una ba≡lan²yorsa, anakart veya giri■/τ²k²■ denetleyicisi ⁿzerindeki UART yongas² devrededir. Dahili bir modem ise UART yongas²n² kendi ⁿzerinde bar²nd²r²r. Herhangi bir DOS veya Windows yaz²l²m² UART yongas²na ula■arak modemi kullanabilir.Baz² dahili modemlerde, maliyeti dⁿ■ⁿrmek amac²yla, UART yongas² kald²r²lm²■ ve yongan²n g÷revi yaz²l²ma yⁿklenmi■tir. Baz²lar²nda donan²mdan veri s²k²■t²rma ve hata dⁿzeltme yetenekleri de ayn² ■ekilde kald²r²lm²■t²r. ╓zetle, bir modemin sadece Windows ortam²nda τal²■t²≡² belirtiliyorsa, baz² ÷zellikler donan²mda mevcut de≡il ve Windows yaz²l²m sⁿrⁿcⁿsⁿnden sa≡lan²yor demektir. Windows ortam²nda bunun ÷nemli bir sak²ncas² yoktur. Ancak DOS alt²nda τal²■an bir terminal program² kullanacaksan²z, veya modem destekli DOS oyunlar²nda turnuvalara kat²l²yorsan²z bu tip modemleri tercih etmemelisiniz.
Modemlerdeki speakerphone ÷zelli≡i nedir?
BAZI telefon cihazlar²nda da g÷rmⁿ■ olabilece≡iniz speakerphone ÷zelli≡i, ahizeyi kald²rmadan telefon g÷rⁿ■mesi yapmay² sa≡lar. Ancak bunu uygulamak, ahize yerine bir mikrofon ve hoparl÷r ba≡lamak kadar basit bir i■ de≡ildir. Ses seviyesi yⁿkseltildi≡inde geri besleme nedeniyle istenmeyen sesler olu■abilir, arka plan gⁿrⁿltⁿsⁿ ve ses yank²lar² kaliteyi dⁿ■ⁿrⁿr ve kullan²c² mikrofondan uzakla■t²kτa ses duyulmaz hale gelebilir. Bu problemleri gidermek iτin, belli bir anda tek ki■inin konu■abilmesi ■eklinde ucuz τ÷zⁿmlere gidilmi■tir. Half duplex denilen bu speakerphone tasar²m²nda, kimin konu■up kimin susaca≡²n² cihaz ses seviyesine bakarak ayarlamaya τal²■²r. Fakat kullan²c² genellikle k²sa sⁿrede bundan rahats²z olur ve ahizeye geτmeyi tercih eder. Full duplex speakerphone tasar²m² ise, g÷rⁿ■me yapan iki ki■inin ayn² anda konu■mas²na izin verir. ▌yi bir full duplex sistemi, iki ki■inin ayn² oda iτinde kar■²l²kl² konu■tu≡u izlenimini yarat²r, ses seviyesine g÷re ayarlamalar yapar, gⁿrⁿltⁿ ve yank² gibi istenmeyen etkileri en aza indirir. Bunun iτin DSP denilen i■lemciler kullan²lmaktad²r, yani ses sinyalleri say²sal formata d÷nⁿ■tⁿrⁿlerek i■lenmektedir. Yeni modemlerde speakerphone ÷zelli≡inin bulunma ihtimali yⁿksektir. Sat²n al²rken full duplex olup olmad²≡²n² ve ses kalitesini kontrol etmeniz de faydal² olacakt²r.